Thomas More zet in op CO2 voor verduurzaming in tuinbouw
Op de campus van Thomas More in Geel vond op 24 juni een feestelijke inhuldiging plaats: het Expertisecentrum Energie stelde in de serres van de hogeschool zijn gloednieuwe CO2-zuiveringsinstallatie voor aan tuinbouwers, collega-onderzoekers en vakorganisaties. Die maakt een efficiënter gebruik mogelijk van de CO2 die vrijkomt uit andere processen in de tuinbouw.
Sofie Mols, directeur innovatie en internationalisering van Thomas More en Mitch Vermeiren, voorzitter van de Kempische Glasgroentenkring en zelf tomatenteler, kregen de eer het rode lint te knippen en de nieuwe installatie officieel in te huldigen. Samen met Griet Janssen, onderzoeksmanager van het Expertisecentrum Energie, benadrukten ze het belang van deze innovatieve installatie die inzet op verduurzaming van de tuinbouwsector, zowel voor de tuinbouwsector als voor het onderzoek en de opleidingen aan de hogeschool.
In het licht van verduurzaming wordt uitstoot van koolstofdioxide zoveel mogelijk geweerd, maar vaak wordt de nuttige functie van de stof daarbij over het hoofd gezien. "Overal ter wereld produceren we CO2, maar de glastuinbouw is een van de weinige sectoren die het als grondstof gebruiken”, stelt Fjo De Ridder, onderzoeker bij het Expertisecentrum Energie van Thomas More. Hij werkte mee aan de ontwikkeling van een gloednieuwe installatie om CO2 te zuiveren en op te slaan.
In de lucht zitten er ongeveer 450 ppm (parts per million) CO2. In een serre streven we echter 600 à 700 ppm na, want planten groeien beter in een CO2-rijke omgeving.
Jan Creylman
Onderzoeker bij het Expertisecentrum Energie van Thomas More
Samen gingen ze daarom op zoek naar manieren om de CO2 die vrijkomt bij het verwarmen van serres efficiënter in te zetten. Nu wordt die uit de uitlaatgassen gefilterd en de serre ingeblazen wanneer de verwarming draait. Als je de vrijgekomen CO2 kan opslaan, kan je die toedienen wanneer de planten daar nood aan hebben, ook op momenten dat extra verwarmen niet moet, zoals in de zomer.
CO2 van een post-it plukken
De zuiveringsinstallatie die werd ontwikkeld is de eerste in zijn soort. Ze maakt gebruik van Pressure Swing Adsorption (PSA), een vorm van fysische scheiding waarbij CO2 uit de uitlaatgassen blijft kleven aan een adsorbens dat als een soort plakstrip dient. Daarvoor worden de uitlaatgassen in een afgesloten ton met dat adsorbens geblazen om stikstof van de koolstofdioxide te scheiden. Nadat de stikstof is afgevoerd, wordt de CO2 door een onderdruk te creëren verzameld en opgeslagen.
Bruikbaar in tuinbouwbedrijven
Aan de keuze voor die aanpak ging een uitgebreid traject vooraf. Voorafgaand aan de inhuldiging van de installatie hadden geïnteresseerde tuinders en onderzoekers de kans meer inzicht te krijgen in het voortraject en de afwegingen die gemaakt werden bij de uiteindelijke keuze van de installatie. Daarbij werden ook alternatieven onderzocht, maar die bleken voor de dagelijkse realiteit van glastuinbouw vaak onhaalbaar: "We zijn heel hard gebonden aan de realiteit. Natuurlijk kunnen we hier ook een chique chemische installatie plaatsen. Die zullen tuinders misschien wel interessant vinden, maar ze is zeker ook onbetaalbaar voor hen", klinkt het.
Het uitgangspunt voor dit onderzoek, dat kadert binnen het ENERGLIK-project van Interreg Vlaanderen-Nederland, is dan ook om snel bruikbare oplossingen te bieden aan de sector. De CO2-zuiveringsinstallatie die ontwikkeld werd, haalt lagere zuiverheden dan chemische filtering, maar heeft als voordeel dat de operationele kosten veel lager liggen. Bovendien gaat het om een veilig proces dat weinig extra opvolging vereist. De ambitie van Thomas More is dat dit soort installaties in de toekomst vlot beschikbaar gemaakt kunnen worden voor tuinbouwers.
Studenten genieten mee van innovatie
In de komende tijd zullen de onderzoekers de installatie verder optimaliseren. Er zijn heel wat stoffen waaraan CO2 goed blijft kleven, maar met de huidige stof die gebruikt wordt, blijft er ook wat stikstof achter. Door verder onderzoek wil Thoms More op zoek naar het best mogelijke alternatief, met als doel uiteindelijk een zuiverheid van minstens 70% te bereiken.
De CO2-zuiveringsinstallatie werd aangekocht met ondersteuning van VLAIO (onderzoeksinfrastructuur).