Veelbelovende kansen voor energiebesparing in de sierteelt
In oktober 2022 heeft het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) diverse potplantenserres onderworpen aan lagere stooktemperaturen, met als doel te onderzoeken in hoeverre telers hun verwarmingskosten kunnen verminderen tijdens periodes van energiecrisis. Alle geïnteresseerde telers mochten hun planten in deze serres plaatsen, wat resulteerde in een proefopzet met een 50-tal kamerplanten- en een 5-tal perkplantensoorten bij vier temperatuurregimes: stooktemperatuur 8, 10, 13 en 16 graden. De werkelijke serretemperaturen waren meestal enkele graden hoger, zeker overdag. Ook de werking van biologische bestrijders bij de diverse teelttemperaturen werd onderzocht.
Positieve resultaten bij lagere serretemperaturen
Over het algemeen presteerden veel kamerplanten verrassend goed bij stooktemperaturen tussen 12-16°C. Bij 16 graden trad er geen schade op, en de planten vertoonden nog behoorlijke groei. Opvallend is dat diverse plantensoorten eveneens succesvol kunnen worden geteeld bij een serretemperatuur van 11°C of 13°C, wat siertelers de mogelijkheid biedt op hun bedrijf lagere temperaturen te overwegen, rekening houdend met een doorgaans tragere groei en/of langere teeltduur. Bij verdere temperatuurdaling ontstond schade of trad aanzienlijke groeivertraging op.
Risico's voor diverse gewassen
De laagste stooktemperaturen resulteerden bij diverse gewassen wel in problemen, gaande van veel tragere groei en bloei bij diverse gewassen (Kalanchoë, perkplanten, Poinsettia, Anthurium,…) tot volledige afsterving (Calathea roseo picta, Dieffenbachia). Ook diverse symptomen van koudeschade kwamen naar voor als er maar tot 8°C werd gestookt:
- plekken of verkleuringen in de bladeren (Philodendron, Scindapsus, Cissus, Microsorum)
- bruine bladpunten (Ananas, Chlorophytum, Areca,…)
- bladval (Peperomia, Pellionia, Schefflera)
- vergeling van het gewas (Asparagus, Areca, Calathea orbifolia,…)
- ongewenste bloei (Pilea peperomioïdes)
Indeling volgens minimum temperatuur
-
Minimale temperatuur boven 16°C
Deze planten scoorden onvoldoende resultaat in onze serre met 16°C stooktemperatuur:
- Ananas
- Calathea roseo picta
- Pellionia pulchra
- Pseudorhipsalis ramulosa red coral
-
Minimale temperatuur rond 16°C
Dit zijn planten die voldoende resultaat scoorden in onze serre met 16°C stooktemperatuur:
- Anthurium
- Areca
- Calathea orbifolia
- Calathea rufibarba
- Cissus
- Dieffenbachia
- Guzmania
- Philodendron
- Pilea peperomioides
- Scindapsus
- Vriesea
- Afkweek van halfwas hangplanten: Nepenthes rebekka, Tradescantia
-
Minimale temperatuur rond 13°C
Dit zijn planten die voldoende resultaat scoorden in onze serre met 12°C en 13°C stooktemperatuur:
- Asparagus plumosus
- Calathea amabilis
- Chlorophytum
- Cordyline
- Dipladenia
- Fatsia
- Poinsettia (halfwas-planten, afkweek)
- Syngonium
- Perkplanten (Begonia Dragon Wings, Impatiens walleriana, Lobelia, Petunia, Zinnia)
- Afkweek van halfwas hangplanten: Chlorophytum, Epiphyllum anguliger, Episcia dianthiflora, Microsorum diversiforium, Nematanthus, Nephrolepis, Pellaea rotundifolia, Peperomia ‘Pepperspot’, Peperomia prostrata, Platycerium alicorne
-
Minimale temperatuur rond 11°C
Dit zijn planten die voldoende resultaat scoorden in onze serre met 8°C en 10°C stooktemperatuur:
- Ficus benjamina Starlight
- Schefflera
- Afkweek van halfwas hangplanten: Asplenium parvati, Ceropegia woodii, Davallia fejeensis, Hedera helix, Lepismium bolivianum, Peperomia pecuniifolia ‘Hope’, Phlebodium mandaianum bleu, Rhipsalis cashero, Rhipsalis horrida, Saxifraga stolonifera, Senecia rowleyanus
Biologische bestrijders
Uit deze proef bleek ook dat biologische bestrijders, zoals sluipwespen tegen bladluizen, nog steeds effectief kunnen zijn in koudere serres. Bij lagere stooktemperaturen dan 12°C kwam de biologische bladluisbestrijding met sluipwespen en galmuggen echter te laat.